Конференсия ва семинар
- Ҷумъа, 27 Март 2020
- Конференсия ва семинар
- Муаллиф: ИОМДОА
«Наврӯзи байналмилалӣ ҳамчун падидаи ҳамгироии минтақавӣ ва ҷаҳонӣ»
Бахшида ба иди Наврӯзи байналмилалӣ рӯзи 20 марти соли равон дар Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон семинари илмӣ - омавии «Наврӯзи байналмилалӣ ҳамчун падидаи ҳамгироии минтақавӣ ва ҷаҳонӣ» доир гардид, ки дар кори ин ҳамоиш ҳайати роҳбарияти Институт ва дигар кормандону меҳмонон иштирок ва суханронӣ намуданд.
Муфассал ...
- Панҷшанбе, 19 Март 2020
- Конференсия ва семинар
- Муаллиф: ИОМДОА
Эълон! “Наврӯзи байналмилалӣ ҳамчун падидаи ҳамгироии минтақавӣ ва ҷаҳонӣ” - семинари навбатии Институт
Шуъбаи Шарқи Миёна ва Наздики Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон санаи 20 - уми марти соли равон, соати 10:00 семинари илмии “Наврӯзи байналмилалӣ ҳамчун падидаи ҳамгироии минтақавӣ ва ҷаҳонӣ” доир менамояд, ки дар он устодону коршиносон иштирок ва суханронӣ мекунанд. Аз ин рӯ, роҳбарияти Институт хоҳишмандонро барои ширкат дар семинари мазкур даъват менамояд.
Муфассал ...
- Сешанбе, 17 Март 2020
- Конференсия ва семинар
- Муаллиф: ИОМДОА
«Наврӯз-пайвандгари халқҳо ва фарҳангҳо»
Имрӯз, 17 марти соли равон дар Донишкадаи ҷумҳуриявии такмили ихтисос ва бозомӯзии кормандони соҳаи маориф конференсияи илмӣ-назариявии ҷумҳуриявӣ таҳти унвони «Наврӯз-пайвандгари халқҳо ва фарҳангҳо» баргузор гардид, ки дар ин конфронс номзади илмҳои фалсафа Сафаргул Давлиёрова, корманди Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон иштирок ва суханронӣ намуд.
Конфронс бо сухани муқаддимавии Муҳаммаддовуд Саломиён, муовини якуми вазири Маориф ва илми ҷумҳурӣ ифтитоҳ гардида, сипас дигар коршиносону масъулон дар васфи баҳору Наврӯз баромад намуданд.
Сафаргул Давлиёрова дар ин конфронс дар мавзӯи “Наврӯз дар Осиёи Марказӣ: анъанаҳои наврӯзӣ” суханронӣ намуд, ки матни пурраи онро пешкаши хонандаи азиз мегардонем.
“Наврӯз дар Осиёи Марказӣ: анъанаҳои наврӯзӣ”
Тоҷикистон: Наврӯз - қадимтарин ҷашни аҷдодиест, ки бо тобишҳои ба худ хос аз насл ба насл гузашта, ба мо мардуми шарафманди тоҷик ба мерос мондааст. Боиси ифтихор ва сарфарозист, ки Наврӯз бо қарори Маҷмааи умумии Созмони Милали Муттаҳид аз соли 2010 ин ҷониб ба як иди ҷаҳонӣ табдил ёфтааст ва дар ин иқдом саҳми Тоҷикистон бештар аст.
Пӯшида нест, ки қадимтарин манбаъе, ки дар он аз ҷашни Наврӯз зикр мешавад китоби муқаддаси зардуштиҳо "Авасто" мебошад. Тибқи таълимоти "Авасто" мардум муваззафанд ҳар баҳор пайдоиши ҳаёт дар заминро, ки дар намуди фазо, об, замин, растанӣ, ҳайвонот ва инсон шакл гирифтааст, таҷлил намоянд.
Мардумони Осиёи Марказӣ равобити хуби таърихӣ доштанду доранд ва ҷашни Наврӯз дар миёни кишварҳои туркзабони минтақаи Осиёи Миёна, ба вижа ӯзбекҳо, қирғизҳо, қазоқҳo ва туркманҳо низ дар натиҷаи равобити фарҳангӣ, иҷтимоӣ, иқтисодӣ ва мавқеъи ҷуғрофӣ густариш ёфтаааст. Наврӯзро дар ҳамаи панҷ кишвари Осиёи Марказӣ бо шукӯҳу шаҳомати махсус таҷлил ва арҷгузорӣ мекунанд.
Иди Наврӯз бо рангорангӣ, либоспӯшӣ, пухтани ғизо, расму оин ва ғайра аз идҳои дигар фарқ мекунад.
Мардуми тоҷик ранги сафедро ҳамчун рамзи покиву беолоишӣ, сулҳу осоиштагӣ, осмони соф ва кӯшоиши кор шумурда, дар интихоби ғизову ашё ва либосу ороиши хона ба он афзалият медиҳанд. Ниёгони тоҷикон кӯшиш менамуданд, ки ҳар чӣ бештар ин ранг дар айёми Наврӯз ба назарҳо расад. Масалан, ҳангоми таҳвили сол либосҳои сафед ба бар мекарданд. Дар рӯйи суфраи наврӯзӣ шакар, шир ва хӯрокҳои аз ширу биринҷ омодашуда мегузоштанд. Аз гӯшти ҷонварон, асосан, мурғ ва моҳиро рӯи дастархон мениҳоданд, ки сафедранг ҳастанд. Дар ин суфраи идона инчунин себу сир ва санҷид ҳам ҷойгир мешуданд, ки дарунашон сафед мебошад.
Хӯрокҳои анъанавии наврӯзии тоҷикон аслан ғизоҳое мебошанд, ки аз анвои ғалладона пӯхта мешаванд. Чунончи, дар ноҳияи Ҳисор аз гандуми кӯфта, нахуд, лӯбиё ва баъзе гиёҳҳои хуштаъм ба монанди райҳон, пудина, шулха, ҷаъфарӣ, пиёз ва ғайра гандумкӯча мепазанд, ки онро дар дигар минтакаҳо далда (Кӯлоб), кашк (Яғноб), боҷ (Бадахшон) гуча (Панҷакент) ва ғайра меноманд. Ин хӯрок рамзи фаровонии ҳосили кишоварзӣ, соли нав ва инчунин ғизои солимро ифода мекунад. Рӯзи Наврӯз дар тамоми минтақаҳои Тоҷикистон, дар ҳар як маҳалла ва кӯчаҳо ба риояи расму русум ва анъанаҳои хоси ҳамон минтақа дар дегҳои калони “маъракагӣ” оши палав ва гандумкӯча мепазанд, ки ин ба нияти сериву пурӣ, пурфайзу баракат, серҳосил омадани соли нави дар пеш истода мебошад.
Суманак ҳамчун рамзи наврӯзӣ навъе аз хӯриши ин ид аст, ки аз сабзаи гандум пухта мешавад ва махсусан дар Тоҷикистон Наврӯз бе суманак ҷашн гирифта намешавад. Худи сабза рамзи эҳёи табиат ва зебогию осоиштагии ҳаёт ба шумор меравад.
Боиси хушнудӣ ва сарфарозист, ки иди Наврӯзро Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо иштироки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат Эмомалӣ Раҳмон ҳар сол дар шаҳру ноҳияҳои гуногуни кишвар 21-уми март бо як шукӯҳу шаҳомати хосса дар сатҳи баланди худогоҳию худшиносии миллӣ таҷлил менамояд.
Ӯзбекистон: Дар шаҳрҳои Самарқанд, Бухоро, Насаф, Термeз, Деҳнав, ки мардуми тоҷик аз қадимулайём сукунат доранд ва мардуми таҳҷоии ин минтақаҳо тоҷик ҳастанд, суннат ва анъанаҳои Наврӯз ҳифз мешаванд. Дар минтақаҳои гуногуни Ӯзбекистон низ ғизои наврӯзӣ суманак омода карда мешавад. Мардуми ӯзбек одатан дар ин меросими халқӣ: бузкашӣ, буҷулбозӣ, пойга, гуштингирӣ, тухмзанак, арғамчинбозӣ мекунанд. Дар ороиши дастархони идона ҳатман хӯроквориҳои хоси баҳор, аз ҷумла таъомҳое, ки номашон бо ҳарфҳои “С” ва “Ш” сар мешаванд, гузошта мешаванд.
Мардуми Ӯзбекистон боварӣ доранд, ки кору кирдоре, ки шахс дар тӯли 13 рӯзи Наврӯз иҷро мекунад, тамоми сол аз ҷониби ӯ иҷро карда мешавад. Аз ин рӯ, бахшидани қарзҳои якдигар, бо ҳама одамони дунё одат шудааст. Мувофиқи эътиқоди маъмул, бисёр чизҳо дар ин ид аз омадани шахси аввал дар хона вобаста аст. Аввалин меҳмони соли нав бояд шахси оромтабиат ва меҳрубон бошад, хушахлоқу некном ва обрӯи нек дошта бошад ва муҳимтар аз ҳама – некқадам бошад ва ба хона хушбахтӣ орад.Аз давраҳои қадим дар Ӯзбекистон дар иди Наврӯз ҷашнҳои калон барпо гардида, бозорҳои идона, мусобиқаҳои аспдавонӣ, ҷангњои саг ва хурӯс баргузор мешуданд. Бархе аз ин анъанаҳо то ба имрӯз идома доранд.Дар ин рӯз, соҳибхоназанҳо аз кабудиҳои баҳорӣ хӯришу самбӯсаҳои гуногун мепазанд. Дар ин рӯз миз пур аз хӯрокиҳои лазизи баҳорӣ мегардад. Сабаби асосии ҷашн гирифтани Наврӯз дар Ӯзбекистон табдили солинавии “сумалак” мебошад, чунки ғалладонаи сабзида рамзи ҳаёт, гармӣ, фаровонӣ ва саломатӣ мебошанд. Пас аз таҷлили рӯзи аввали Наврӯз одатан корҳои саҳроӣ оғоз меёбад, ки бо иҷрои маросимҳои мухталиф сурат мегирад.
Қазоқистон: Барои қазоқҳо ин ид рамзи эҳёи баҳор, тантанаи муҳаббат, ҳосилхезӣ ва дӯстӣ мебошад. Дар айёми қадим, пеш аз фарорасии Наврӯз одамон хонаҳоро ба тартиб меоварданд, ба ифтихори ҷашн дарахтон ва гулҳо шинонданд. Дар Қазоқистон "Наврӯз" маънои "таваллуди баҳор"-ро дорад. Аслан, ин соли нав аз рӯи тақвими қадимаи шарқӣ аст. Он дорои номҳои Рӯзи аввали соли нав ё Рӯзи бузурги мардум мебошад. Гумон меравад, ки ҷашни фархундаи Наврӯз тамоми сол ба хона фаровонӣ ва комёбӣ меорад. Ин эътиқодҳо фаровонӣ аз расму оинҳои идро шарҳ медиҳанд. Ҷашнҳо бо шавқу завқи ҳозиразамон, бозиҳо ва мусобиқаҳои аспдавонӣ сурат мегиранд.
Хӯроки асосии маросими ин ид Наврӯз - коже мебошад, ки бояд аз ҳафт маҳсулот иборат бошад, ки ҳафт унсури ҳаётро нишон медиҳанд: об, гӯшт, намак, равған, орд, ғалладонаҳо (биринҷ, ҷуворимакка ё гандум) ва шир. Маҳсулотҳои номбаршуда рамзи шодмонӣ, хушбахтӣ, хирад, саломатӣ, сарват, суръат, афзоиш ва ҳифзи илоҳиро нишон медиҳанд.Вақте ки Қазоқистон Наврӯзро ҷашн мегирад, ҳузури рақами "7" ҳатмист. Он 7 рӯзро дар бар мегирад. Воҳидҳои муваққатии беохир дар олам ҳисобида мешавад. Ҳар кас бояд ба 7 хона ташриф оварда, 7 меҳмонро даъват кунад.Барои Қазоқистон, Наврӯз ба Соли нав монанд аст. Тибқи қонун "Дар бораи рӯзҳои истироҳат", қазоқистониҳо Наврӯзро дар тӯли се рӯз, аз 21 то 23 март ҷашн мегиранд.
Туркманистон: Дар наврӯзгоҳи идонаи туркманҳо намоишгоҳи қолинҳои миллӣ ҷои махсусро ишғол мекунад, дар ин ҷо шоҳасарҳои аслии қолинбофии ҳозиразамонро дидан мумкин аст. Дар паҳлӯяш рӯзи кушодашавии китоб ва намоишгоҳи асарҳои санъати тасвирӣ ва ороишӣ аз нигораҳои осорхонаҳои пешрафтаи кишвар ҷойгиранд.
Дар ҷашни Наврӯз ситораҳои барҷастаи саҳна, гурӯҳҳои маъруфи фолклорӣ аз тамоми гӯшаву канори кишвар ширкат меварзанд. Ҷигитҳои дилкаши туркман ба меҳмонони ҷашн маҳорати баланди худро бо омезиши санъати сирк ва ранги миллӣ дошта, намоиш медиҳанд. Бегоҳӣ, иштирокчиёни ҷашн маросими оташ додани гавҳар - "Шами Одесс"-ро иҷро мекунанд, ки онро Наврӯз пешвоз мегирад. Ҳафт маротиба аз болои он медавед ва аз мушкилиҳо гузашта, бо нерӯи тоза ба Соли нав ворид мегардед. Дар Туркманистон иди Наврӯз ҷашни некӣ ва нур буд ва боқӣ мемонад.
Аввалин хабари омадани Баҳор тавассути гули Наврӯз - гулӣ як барфпӯше оварда шудааст. Иди Наврӯз ҷашни эҳёи табиат аст. Вақти муҳаббат ва вақти меҳнати деҳқонӣ фаро мерасад. Асоси зироати оянда гузошта мешавад. Пеш аз ид онҳо хона, либос ва зарфҳоро тоза мекунанд. Худи одам бояд на танҳо аз ҷиҳати ҷисмонӣ тоза карда шавад, балки рӯҳан низ. Шумо метавонед ба Наврӯз танҳо бо ниятҳои нек ва андешаҳои софдилона ворид шавед.
Рамзи асосӣ, хусусияти Наврӯз дар Туркманистон сабзаи гандум аст, ки бидуни он Наврӯзро пешвоз гирифтан одат нест. Сабзаи гандум - рамзи ҳосилхезӣ мебошад. Он муайян мекунад, ки зироат чӣ гуна хоҳад буд. Агар тухмӣ хуб сабзида бошад, ин маънои онро дорад, ки имсол ҳосили фаровон гирифта мешавад. Ҳазорсолаҳо мегузаранд, одамон ва арзишҳои ахлоқӣ тағйир меёбанд, аммо расму оини Наврӯз бетағйир мондааст: "Танҳо сухани нек бигӯ, корҳои нек бикун, танҳо дар фикри некӣ кардан бошед ва некӣ бар бадӣ ғалаба хоҳад кард!"
Наврӯзи деринтизор ба замин омад;
Ва аз фикрҳои мо як бори вазнинро дур кард
Ва дилҳоро аз нурҳои офтоб пур кард
Ва шодии мо беохир нест.
Наврӯз бар зулмот ғалаба мекунад
Тухмҳо зери моҳи баҳор омадаанд.
Мо Наврӯзро бо оташи шодоб пешвоз мегирем,
Табассуми олам, дар он истиқбол мекунад
Як навоварӣ низ пайдо шуд: ҳоло дар Туркманистон дар рӯзҳои ҷашни Наврӯз Рӯзи занон, Рӯзи Модар қайд карда мешавад, ки аз эътирофи зан дар ҷомеа шаҳодат медиҳад.
Қирғизистон: Аз нигоҳи мардуми қирғиз вақте, ки онҳо Наврӯз мегӯянд, аввалин манзарае, ки пеши назар ҷилвагар мешавад, ин дар майдон сайру гашти идона бо либосҳои қадимию миллӣ, дуди дарахти арча ва дар он ҷо гашту гузор намудани Умай эне - (нигоҳдоранда - покровительница) ӯро бошад Кидир - ата (хизр) дар либоси кементай ҳамроҳӣ менамояд. Дар майдони “Ало-Тоо” дар ин рӯз барномаҳои фарҳангӣ-фароғатӣ бо иштироки намояндагони тамоми халқу миллатҳои муқими Қирғизистон, ҳамчунин кӯдакон, ҷавонон, ҳунармандон, раққосони касбӣ, сарояндагон ва навозандагон баргузор мегардад. Дар майдончаҳои варзишӣ бошад, мусобиқаҳои гуногуни варзишӣ гузаронида мешаванд.
Агар дар ин рӯз барф меборид, ин фоли нек дониста мешуд. Ҳатто ҳусну зебоии духтаронро дар қиссаю ривоятҳои қирғизӣ бо барфи сафеди Ноорӯз ташбеҳ медоданд, чунки одатан дар моҳи март барфи маҳину сафед меборид. Дар рӯзи Наврӯз дастархони сафеди идона истифода мебурданд. Пиронсолон бар он муътақид буданд, ки ҳангоми Наврӯз қадами мубораки хешро ба хонадон ниҳодан тамоми бебарориҳо ва дарду ранҷи инсон аз ӯ дур мегардад.
Тамоми мардумони Осиёи Марказӣ ба хусус тоҷикону қирғизон, туркманҳо, қазоқҳою ӯзбекҳо аз замонҳои қадим дар айёми Наврӯз либосҳои сафед мепӯшиданд, ба ҳамдигар сафедӣ мепошиданд, хӯрдани таоми соли навро аз шири навдӯшида сар мекарданд. Кӯшиш менамуданд, ки дар ин рӯзи босафо рӯйи зеборо бинанд, хандаю бозӣ кунанд, суруду таронаҳо хонанд ва ё шунаванд. Деҳқони донапош бошад, дуои хайр гуфта, ба кишту кори худ мадад металабид, то сол некӯ бошаду ҳосил фаровон.
Рӯидани майса, гул кардани гиёҳҳои баҳорӣ аз фаро расидани иди Наврӯз мужда медиҳад. Мардум дар он шабу рӯз маросими “гулгардонӣ” барпо менамоянд, чунки ҳангоми ба даст гирифтани гули аввалин “Ту барин зебою беғам шавам, ба солу моҳҳои бисёр расам” гуфта, орзую ормони худро баён мекарданд. Мардум ба пешвози Наврӯз хонаҳоро рӯбучин карда, зарфҳоро тоза нигоҳ медоштанд ва 25 рӯз пеш аз фарорасии иди Наврӯз барои тайёр кардани суманак гандумро шӯста ва тоза карда, барои сабзонидан дар рӯйи дастархон ё зарфе мегузоштанд. Ба истиқболи ин ҷашн на танҳо суманак, боз ҳар гуна таом, ҳалвою шириниҳо мепӯхтанд. Дастархони наврӯзиро бо меваю самбӯсаҳои алафин, ширу равған, фатиру нону кулча оро медоданд. Аз ҳафт навъи дарахти мевадиҳанда ҳафт шохча бурида, рӯйи дастархон мегузоранд. Одамон ба хонаи хешу табор ва ёру дӯстон рафта, ҳамдигарро муборакбодӣ мекарданду ҳоло ҳам ин расму оийн ба тарзҳои гуногун таҷлил ва гузаронида мешавад.
Рӯидани майса, гул кардани гиёҳҳои баҳорӣ аз фаро расидани иди Наврӯз мужда медиҳад. Мардум дар он шабу рӯз маросими “гулгардонӣ” барпо менамоянд, чунки ҳангоми ба даст гирифтани гули аввалин “Ту барин зебою беғам шавам, ба солу моҳҳои бисёр расам” гуфта, орзую ормони худро баён мекарданд. Мардум ба пешвози Наврӯз хонаҳоро рӯбучин карда, зарфҳоро тоза нигоҳ медоштанд ва 25 рӯз пеш аз фарорасии иди Наврӯз барои тайёр кардани суманак гандумро шӯста ва тоза карда, барои сабзонидан дар рӯйи дастархон ё зарфе мегузоштанд. Ба истиқболи ин ҷашн на танҳо суманак, боз ҳар гуна таом, ҳалвою шириниҳо мепӯхтанд. Дастархони наврӯзиро бо меваю самбӯсаҳои алафин, ширу равған, фатиру нону кулча оро медоданд. Аз ҳафт навъи дарахти мевадиҳанда ҳафт шохча бурида, рӯйи дастархон мегузоранд. Одамон ба хонаи хешу табор ва ёру дӯстон рафта, ҳамдигарро муборакбодӣ мекарданду ҳоло ҳам ин расму оийн ба тарзҳои гуногун таҷлил ва гузаронида мешавад.
Наврӯз яке идҳои қадимаи тамаддуни башарӣ мебошад. Ҷашнгирии иди Наврӯз шаҳодати он аст, ки дар рӯзи баробаршавии шабу рӯз одамон бояд аз ғаму дарди хеш фориғ гашта, дигаронро низ бахшанд, бо дили шоду рӯҳи болида ба истиқболи Наврӯзу оғози зиндагӣ бароянд. Чун анъана Наврӯзро дар ҳар як оилаи қирғиз ид мекунанд.
Хулоса, Наврӯз дар Тоҷикистон, Қазоқистон, Ӯзбекистон, Озарбойҷон, Туркманистон, Қирғизистон, Эрон, Албания, Афғонистон, Гурҷистон, Ҳиндустон, Туркия, Македония, Курдистони Ироқ, Чин (ноҳияи автономии Синьсзян - Ӯйгуғур) ҷашн гирифта мешавад.
Рамзи Наврӯз - сабзаи гандум ва хӯроки шоҳонаи наврӯзӣ ин суманак ва далда мебошад. Дар арафаи Наврӯз гулу дарахт мешинонанд, ки разми бедоршавии табиат мебошад. Дасти бенавоёну дармондагонро гирифтан яке аз суннатҳои Наврӯзӣ мебошад.
Наврӯзи байналмилалӣ - қадимтарин ва зеботарин ҷашни мардуми ориёист. Имрӯз мову Шумо Наврӯзро бо шукру сипос аз сулҳу субот, фазои орому осудаи кишвар истиқбол намуда, бо азму иродаи қавӣ, рисолати шаҳрвандии худро дар назди Ватани азизамон - Тоҷикистон адо менамоем.
Мо Наврӯзро ба хотири таъмини бақои таърихии мардуми худ ҷашн мегирем.
Баҳору Наврӯз бо ҳама хосиятҳои неку созандааш барои тамоми мардум шодию сурур, рӯҳбаландӣ ва бахту саодат меорад. Қадами мубораки Наврӯзи хуҷаста мушкилкушои корҳо, муҷиби фаровонии рӯзгор, хушбахтиҳои бепоён дар хонадони ҳар яки фарди тамаддунпарвар мебошад.
Орзумандам хонаи деҳқон пур аз гандум бошад.
Қадами тозаи Наврӯз муборак бошад,
Ҷашни фархундаву фирӯз муборак бошад.
Имрӯзҳо дар хоки поки Ватан Наврӯзи хуҷастапай ҳукмрон аст ва Наврӯзи Ватанро ба ҳамаи иштирокчиёни ин нишасти зебои Наврӯзӣ муборакбод мегӯям!
Адабиёт:
- Истиқлолият ва фарҳанг. Душанбе 2017. Саҳ. 220.
- Суннатҳои фарҳангии наврӯз ва замони муосир.Душанбе, 2016. Саҳ.35
- Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил. Душанбе. 2018.
- https://www.advantour.com/rus/kyrgyzstan/holidays/noorus.htm
- Лутфуллоева П. М. Познавательно-нравственная значимость международного праздника Навруз в системе внешкольных мероприятий: диссертация кандидата педагогических наук.- Душанбе, 2015.- 161 с.
- 7.Read more: https://sputnik-tj.com/culture/20190318/1028480274/Tajlili-idi-Navruz-dar-Tojikiston.html.
- Панҷшанбе, 27 Феврал 2020
- Конференсия ва семинар
- Муаллиф: ИОМДОА
Иқтисоди рақамӣ – ояндаи рушди Тоҷикистон
Тавре дида мешавад, дар марҳилаи ҳозира ташаккули иқтисоди рақамӣ, ки ба коркард ва татбиқи технологияҳои муосири рақамӣ дар ҳаёти ҷомеа вобастагӣ дорад сурат мегирад. Истифодаи васеи таҷҳизоти мобилӣ, рушди интернет ва ғайра унсурҳои иноватсионие мебошанд, ки ба ҳалли проблемаҳои иҷтимоӣ – иқтисодӣ дар сатҳи минтақаю кишварҳои ҷудогона ва ҷаҳонӣ равона карда шудаанд. Ин як амрест бебозгашт. Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ин масъала истисно намебошад ва барои гузаштан ба иқтисоди рақамӣ қадамҳои нахустин гузошта истодааст.
Муфассал ...
Дар бораи мо
Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупо муассисаи навтаъсиси илмӣ-тадқиқотӣ буда, он бо Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 28 октябри соли 2016 №466 дар сохтори Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ташкил шудааст. Институти мазкур ягона муассисаи илмиест, ки ба омӯзиши сиёсат, иқтисоди ҷаҳон, афкори иҷтимоӣ, забон, адабиёт, таърих, ҷунбишҳои динию идеологӣ ва сиёсӣ, низоъҳои минтақавӣ дар кишварҳои Осиё, Аврупо ва Америка машғул мебошад.
Самтҳои ҳамкорӣ
- таҳқиқ ва таҳлили масъалаҳои вобаста ба сиёсат, иқтисодиёт, иҷтимоиёт, тамаддун, фарҳанг ва забони кишварҳои хориҷӣ аз нигоҳи илми муосир;
- омӯзиши масъалаи рушди иҷтимоӣ-сиёсӣ, сохтори идоракунӣ, сисёсати инноватсионии давлатҳои хориҷӣ;
- ташкили конференсияҳои илмӣ, семинарҳо ва мизҳои мудаввар дар мавзӯъҳои гуногун;
- ташкили курсҳои кӯтоҳмуддат ва дарозмуддати забономӯзӣ.